Klassiekers
66 posts
Ideeën uit boeken. Van toen voor nu.
Ben je boos? Erger je je wel eens? Jij staat je eigen geluk in de weg volgens Epictetus
Wie ben je eigenlijk dat je de woorden in de mond neemt die je vaak van mensen hoort: ‘Die vervloekte en weerzinwekkende ellendelingen: weg ermee!’ Dat zeggen zij dan maar,…
Het recht van de sterkste: Thucydides’ beschrijving van de belegering van Melos
Gaat het om wat mogelijk is, dan handelen de sterksten en buigen de zwakken. Thucydides (ca. 460-400 v.Chr.) was een Grieks leger aanvoerder en schreef een geschiedenis over de Peloponnesische…
Montaigne over boeken: lezen om jezelf te leren kennen
Ik wil dat men met de conclusie begint. Dit schreef Michel de Montaigne (1533 – 1592) in zijn essay Over boeken, waarin hij onderzoekt wat lezen voor hem betekent. Zijn…
Lucretius: waarom je niet bang moet zijn voor de dood
Filosofie is leren te sterven, schrijft Plato in de Phaedo. Hij noemt het lichaam de kerker van de ziel en meent dat je deugdzaam moet leven, zodat je ziel bij…
Waarom we klassieke literatuur moeten lezen volgens Basilius de Grote
“Een huis zonder boeken is als een lichaam zonder ziel”, schreef de Romeinse filosoof Cicero. Boekenliefhebbers zijn het roerend met hem eens, maar onderling verschillen de meningen over welke boeken…
Xenophon over het verschil tussen geld en rijkdom
Geld maakt gelukkig; geld maakt niet gelukkig. Beide uitspraken zijn waarschijnlijk even oud als het ruilmiddel zelf en nu nog steeds verschillen de meningen. Aristoteles schrijft dat geluk vaker wordt…
Cicero over de kracht van vriendschap: als samensmelting en spiegel
‘Welke vooruitgang heb ik gemaakt? Ik begin om mijn eigen vriend te zijn,’ schreef de Romeinse filosoof Seneca in zijn brieven aan zijn vriend Lucilius, waarin hij stelt dat gelukkig zijn altijd…
Keizer-filosoof Marcus Aurelius’ gids voor grandioze dagen
“Je moet niet verlangen dat de dingen gebeuren zoals jij wilt dat ze gebeuren, maar je moet de dingen willen zoals ze gebeuren: dan zal je levensweg gelukkig zijn,” schreef…
Montaigne over de seksuele gelijkheid van de vrouw
de pot verwijt de ketel, dat zij zwart ziet Een man deelt met veel vrouwen het bed en noemen we, afhankelijk van onze leeftijd, een player, vleier of een casanova. Andere…
Aristoteles’ antwoord op ongelijkheid: leven tussen armoede en rijkdom
Sommige mensen zijn arm, anderen rijk. Veel mensen maken zich heel erg druk over deze vorm van ‘ongelijkheid’. Het zou een probleem zijn dat wij moeten oplossen. Arme mensen roepen…
Seneca over het verkwisten van ons kostbaarste bezit: onze tijd
Wij leven maar een klein deel van ons leven. En de rest? Dat is tijd. Alles langer dan een tweet wordt geskimd in plaats van gelezen, we gebruiken een alarm…
Plotinus over het ontdekken van de ware schoonheid van het leven: richt je oog naar binnen
Grootheid van ziel houdt natuurlijk verachting in voor het aardse. Deze woorden zijn afkomstig uit de tekst Over Schoonheid van de antieke filosoof Plotinus (204-270). Opmerkelijk genoeg bleef al zijn…
Democritus over waarom het onethisch is om kinderen te krijgen
De Griekse ‘presocratische’ – eigenlijk is dit een vreemde aanduiding aangezien hij in de tijd van Socrates leefde – geleerde en filosoof Democritus (ca. 460 v.Chr.-380/370 v.Chr.) wordt meestal herinnerd door…
Vrouwen versieren, liefdesverdriet of naar de hoeren? Romeins dichter Lucretius geeft advies
Liefde, iedereen weet hoe heftig en overweldigend het kan zijn. Het is niet voor niets het onderwerp van vele liedjes, toneelstukken, boeken en gedichten. In het hoofdwerk van Lucretius (Romeins…
De wereld willen zoals die is: Epictetus zakboekje voor een gelukkig leven
Je moet niet verlangen dat de dingen gebeuren zoals jij wilt dat ze gebeuren, maar je moet de dingen willen zoals ze gebeuren: dan zal je levensweg gelukkig zijn. Gelukkig…
Homerus’ Ilias: een verhaal over anoniem sterven
Op een bepaalde manier is de Ilias totaal krankzinnig. We volgen de Grieken in het negende jaar van hun gevecht tegen Troje en haar bondgenoten om een vrouw terug te krijgen.…
Heraclitus – overgebleven fragmenten: alles wordt één, één wordt alles
De Griekse filosoof Heraclitus leefde in de vijfde eeuw voor Christus en behoort tot de presocraten (zij die voor Socrates kwamen). Heel veel overgebleven van zijn werk is er niet, 123…
Plato over de Dood
Tijdens het lezen van de Phaedo herinnerde ik me opeens dat ik drie jaar eerder ook al een poging had gedaan om deze dialoog door te komen. Toen kwam ik echter…
Plato over de macht van de democratie
Het Atheense volk veroordeelde Socrates in de Apologia tot de dood. Een paar weken later, in de dialoog Crito, wacht Socrates in zijn cel nog altijd op zijn naderende gifbeker.…
Socrates staat terecht en provoceert in Plato’s Apologia
Allereerst, de Engelse vertaling van deze titel is meest ongelukkig gekozen: apology. Het stuk is helemaal geen verontschuldiging, nee, zeker niet. Socrates staat terecht voor het corrumperen van de jeugd…
Plato over de vraag naar het Vrome: de Euthyphro
Deze dialoog is het eerste deel van de dialogen rond Socrates zijn rechtszaak en is vernoemd naar Euthyphro, de ‘tegenspreker’ van Socrates. De dialoog draait het om de vraag wat vroomheid is…
Sofokles over burgelijke ongehoorzaamheid
Sofokles (496 – 406 v.Chr.) staat bekend samen met Euripides en Aischylos als de drie grote Griekse tragedieschrijvers. Sofokles schreef de Antigone eerder dan zijn beroemde tragedies over het leven…
Het lot regeert in Sofokles’ Oedipous.
Stel je voor: Heel je leven staat al vast bij je geboorte. Jij krijgt de dieptepunten alvast te horen: je gaat je vader vermoorden, je moeder trouwen en haar meermaals…
Aischylos over wraak
Aischylos staat bekend als de eerste van de drie grote Griekse tragedieschrijvers, de anderen zijn Sofokles en Euripides. Alle drie leefden ze zo’n vijf eeuwen voor Christus. In die tijd…
Aesopus’ morele lessen in zijn fabels
De jongen die ‘wolf’ riep, wat heb ik dat verhaal vaak gehoord in mijn jeugd. ‘Dus niet liegen heh!’, luidde dan altijd de waarschuwing. Dit verhaaltje is afkomstig van de…
Alles is één: Parmenides over de structuur van de werkelijkheid
want zijn is, en niet is wat niet is. (B6 1-2) Een zin die mooi een op tegeltje kan, maar wat betekent het? Het is afkomstig van de Griekse presocratische…
Homerus over helden en schurken
Wat maakt precies een held? Voorbeelden kunnen we allemaal noemen: een willekeurige voorbijganger die een brandend gebouw in rent om een baby te redden, of Rosa Park die weigerde haar…